1. مقدمه

     پژوهشكده علوم و تكنولوژي زيردريا وابسته به دانشگاه صنعتي اصفهان  با پشت سر گذاشتن دودهه فعاليت پژوهشي در زمينه هاي دريايي، تنها پژوهشكده دانشگاهي مصوب در زمينه دريايي در سطح كشور محسوب مي گردد. از اهداف اصلي تأسيس اين پژوهشكده ،‌ مي توان به انجام پژوهشهاي كاربردي و توسعه اي منتهي به توليد دانش فني و پياده سازي فناوريهاي زيرسطحي ، مشاركت در انتقال دانش فني و فناوريهاي نوين پيشرفته دريايي ، ايجاد بسترهاي مناسب جهت جلب مشاركت علمي و تخصصي مؤسسات معتبر خارج از كشور و تعريف و انجام طرحهاي تحقيقاتي مشترك با اين مراكز اشاره نمود. براساس اهداف مذكور اين پژوهشكده توفيقات قابل توجهي درتوليد وبومي سازي فناوريهاي زيرسطحي از طريق انجام پژوهشهاي كاربردي و توسعه اي دركارنامه خود دارد. برخي از دستاوردهاي پژوهشكده عبارتند از:

• پژوهش منتهي به طراحي و ساخت زيردريايي باكاربرد ويژه نظامي درايران
• پروژه تحقيقاتي طراحي و ساخت زيردريايي هاي بي سرنشين موسوم به ربات دريايي جهت انجام بازرسي فني تأسيسات دريايي و انجام عمليات ويژه در زيردريا
• پروژه تحقيقاتي منجر به طراحي و ساخت تأسيسات شناور دريايي موسوم به بويه هاي هواشناسي و اقيانوس شناسي جهت اندازه گيري مشخصه هاي پايه دريا و هوا در نواحي دريايي و ارسال اطلاعات اندازه گيري شده به ايستگاه مادر مستقر در هر نقطه دلخواه
• طرح پژوهشي منجر به طراحي مهندسي تأسيسات زيردريايي جهت انجام تعميرات زيرآب نظير برشكاري و جوشكاري موسوم به اتاقك خشك و تعميرات زيرآب
• طرح تدوين رديف هاي ملي استاندارد زيردريايي و طراحي
• ساخت دستگاه تميز كننده بدنه كشتي ها در زير آب
• طراحي و اجراي سيستم هاي مانيتورينگ خوردگي تاسيسات دريايي و رايزرهاي نفتي و طراحي و اجراي مجموعه هاي پوشش کامپوزيتي

     قابليت هاي حاصل از فعاليت هاي گذشته، پژوهشكده را از حيث توانايي تعريف و انجام طرحهاي پژوهشي منجر به توليد و بومي سازي فناوريهاي جديد دريايي‌ در موقعيت ممتاز و منحصر بفرد درسطح كشور قرار داده است. به طوري كه هم اكنون با تحولات دردست انجام و برنامه ريزي توسعه ظرفيت هاي موجود، انتظار مي رود درطول ‌سالهاي آينده، پژوهشكده درسطح قابل قبولي بتواند بخش قابل توجهي از نيازهاي پژوهشي و تخصصي صنايع دريايي كشور بالاخص صنايع استراتژيك زيرسطحي را پاسخگو باشد. براين اساس، علاوه بر صرفه جويي مبالغ هنگفت ارزي كه جهت خريد تجهيزات دريايي، خدمات و مشاوره هاي علمي و فني در زمينه هاي دريايي هرساله صرف مي گردد، با انتقال ، پياده سازي و بومي سازي فناوريهاي جديد و پيشرفته دريايي دركشور، ارزش افزوده قابل توجهي را براي اقتصاد ميهن اسلامي و شكوفايي روزافزوني را براي صنايع دريايي كشورمان به ارمغان خواهد آورد.

معرفي

     درسال 1363 اين مجموعه براي طراحي وساخت شناورهاي زيرسطحي درمحل دانشگاه صنعتي اصفهان ايجاد گرديد. اين پژوهشکده داراي حدود بيش از 5000 مترمربع زيربنا و شامل ساختمان هاي پژوهشي،  کارگاهي و آزمايشگاهي مجزا مي باشد. اين مرکز داراي گروه هاي پژوهشي و امکانات پشتيباني قابل توجه بوده و با استفاده ازکادرمجرب خود درامر پژوهش هاي منجربه توليد فناوري هاي پيشرفته و ساخت تجهيزات دريايي و زيردريايي فعاليت مي نمايد.

اين پژوهشکده درحال حاظر داراي 3 گروه پژوهشي مي باشد :

1. گروه پژوهشي هيدروديناميک
2. گروه پژوهشي برق و ناوبري
3. گروه پژوهشي سازه – مواد

توانمندي ها و قابليت هاي پژوهشكده علوم و تكنولوژي زيردريا

• طراحي وساخت سيستم هاي بازرسي درزيرآب (ROVs)
• طراحي وساخت سيستم هاي اندازه گيري مشخصه هاي دريايي (Buoys)
• طراحي وساخت سيستم هاي تميزکننده بدنه کشتي درآب (Cleaners)
• طراحي وساخت اتاقک هاي خشک جوشکاري درزيرآب (Habitat)
• طراحي و اجراي سيستم هاي مانيتورينگ خوردگي تاسيسات دريايي و رايزرهاي نفتي Cladding
• طراحي و اجراي مجموعه هاي پوشش کامپوزيتي شامل پمپ هاي آب شور و پوشش داخل لوله ها
• طراحي و ساخت شبيه ساز هاي دريايي
• اجراي عمليات دريايي شامل اندازه گيري هاي ميداني، بازرسي درزيرآب، مونيتورينگ محيطي و ...
• تحليل استاتيکي و ديناميکي سکوهاي دريايي
• طرح سازه هاي بتني مقاوم به خوردگي درمحيط هاي دريايي
• مشاوره و نظارت درزمينه تحليل و طراحي سيستم ها وتجهيزات دريايي و زيردريايي
• تهيه استانداردهاي ملي دريايي

محورهاي تحقيقاتي

     پژوهشكده علوم و تكنولوژي زيردريا، محورهاي تحقيقاتي زير را بعنوان اهداف درازمدت تحقيقاتي خود مدنظر قرار داده است :

1. دانش و فناوري شناورها و تجهيزات ويژه عمليات زيرسطحي
2. دانش و فناوري محيط شناسي، پردازش و انتقال داده‌هاي دريايي
3. دانش و فناوري سازه هاي دريايي
4. دانش و فناوري مواد و سيستم هاي حفاظت از خوردگي دريايي
5. دانش و فناوري شبيه سازهاي دريايي
6. دانش و فناوري منابع انرژي دريايي

امكانات پژوهشي و تحقيقاتي

     پژوهشكده علوم و تكنولوژي زيردريا به پشتوانه امكانات مناسب فني و پژوهشي ، داراي توانايي هاي قابل ملاحظه‌اي در پشتيباني طرحها مي باشد. برخي از اين امكانات عبارتند از :

• آزمايشگاه مهندسي دريايي كه شامل بخش هاي زير مي باشد :

• آزمايشگاه هيدروديناميك
• آزمايشگاه الكترونيك
• كارگاه ساخت نمونه هاي تحقيقاتي

• كتابخانه تخصصي و امكانات خدمات پژوهشي

آزمايشگاه هيدروديناميك

     اين آزمايشگاه به منظور انجام آزمونهاي شبه ميداني و با هدف ايجاد آزمايشگاه ملي در زمينه علوم دريايي در سالن سرپوشيده اي به ابعاد 14×110  مترمربع تأسيس و به امكانات زير مجهز شده است :

• كانال آب آبآب

اين كانال داراي 108 متر طول ، 3 متر عرض، 5/2 متر عمق بوده و يك كانال آب منحصر بفرد در ايران مي باشد. همچنين دستگاه موج ساز ، سكوي متحرك بر روي كانال ، سيستم تعليق و ابزار دقيق اندازه گيري نيرو و گشتاور در سه جهت ، سيستم جمع آوري اطلاعات متمركز رايانه اي (DAS) و دريچه هاي مشاهده جانبي از جنس پلكسي گلاس از امكانات ديگر اين كانال آب مي باشد.

• تونل هاي باد مدار بسته و مدار باز ، سرعت 3/0 ماخ، مقطع سطح آزمايش 90×90 سانتي متر، سيال در گردش، هوا، بالانس،  6 درجه آزادي
• محفظه تست فشار با دامنه عملكرد صفر تا 25 اتمسفر

كتابخانه تخصصي و امكانات خدمات پژوهشي

     پژوهشكده علوم و تكنولوژي زيردريا در راستاي تامين نيازهاي پژوهشي محققين خود، كتابخانه تخصصي پژوهشكده را با استفاده از منابع علمي داخلي و خارجي تجهيز نموده است

كارگاه ساخت نمونه هاي تحقيقاتي

     پژوهشكده علوم و تكنولوژي زيردريا در راستاي كسب و توسعه دانش فني طراحي و ساخت تجهيزات دريايي، كارگاه ساخت نمونه هاي تحقيقاتي را در مجموعه امكانات پژوهشكده ،ايجاد و تجهيز نموده است.